Như chúng tôi đã giới thiệu với các bạn ở bài trước, một trong những cách nhận biết sầu riêng chín cây hay không, bằng cách gõ vào trái để nghe tiếng phát ra. Đúng như thế, trong giới đi buôn từ lâu đã sử dụng cách này, để thu hái khi sầu riêng khi đang còn trên cây. Vì thế đã sinh ra một nghề khá kén người, đó là nghề Gõ sầu riêng.
Bài viết dưới đây, chúng ta cùng đi tìm hiểu sâu hơn về một nghề nghe có vẻ lạ nhưng đã rất quen.
Khó “dò” lòng sầu
Trên các diễn đàn xã hội, đã có nhiều bài viết chia sẻ “bí kíp” chọn sầu riêng ngon, chín tự nhiên bằng nhiều cách như: Dùng thanh cây gõ vài cái vào quả sầu riêng, chọn quả gai nở to đều, ít nhọn, cứng chắc; bóp 2 gai gần nhau, nếu quả già thì gai cứng, quả non gai sẽ mềm… “Bí quyết” thì rất nhiều nhưng kết quả nhận lại thì: Tất cả chỉ là “lý thuyết” còn thực tế lại hoàn toàn khác.
Thợ gõ sầu riêng
Nghề buôn sầu riêng, những năm gần đây đang trở nên rất hot, vì mức tiêu thụ đáng ngạc nhiên của nó, mặc cho thứ quả này có một mùi khó chịu. Nhưng mấy ai biết điều, mà dân buôn trái cây chia sẻ rằng trong số các loại quả, sầu riêng là thứ “ngại” buôn nhất.
Một nhà buôn chuyên thu mua sầu riêng xuất khẩu ở Bình Phước thổ lộ: Sầu riêng là “vua” các loại quả và cũng là “vua” rủi ro cho cánh thương lái. Hàng xuất khẩu phải cắt quả đủ tuổi, số lượng cắt một lần vài chục tấn do đó người buôn luôn đối mặt với rủi ro rất lớn.
Chị cho hay, việc “Test” sầu riêng là khâu đầu tiên và cũng là quan trọng nhất, quyết định đến sự thành công của lô hàng. Nếu hàng lỗi (non, sượng…) đối tác trả lại, công ty lãnh đủ, tiền bồi thường hợp đồng tính bằng tiền tỷ.
Thương lái mua sầu riêng vào vụ
Nói về cách kiểm tra sầu riêng, chị nói, rất khó diễn tả. Vì cách nhận biết thuộc về kinh nghiệm của từng thợ gõ.
Thẩm định sầu riêng qua tiếng kêu
Để hiểu thêm về công việc “Gõ” sầu riêng, chúng ta cùng đối thoại với anh Tư – thợ gõ sầu riêng với hơn 10 năm kinh nghiệm
Anh Nguyễn Văn Tư (quê Bến Tre), 10 năm theo nghề hái sầu riêng kể: Mấy loại khác cứ việc nhìn màu có thể nhận biết non, già, còn sầu riêng thì không như vậy. Có những quả cùng một trùm bông ra, chỉ chênh nhau có 5 ngày rất khó đoán; nhìn đường chỉ, màu gai thì càng tù mù hơn bởi trái nào cũng hao hao giống nhau, nhìn một lát là hoa cả mắt. Nhiều người hay phân biệt theo kiểu nhìn vào đầu cuống và tim cuống. Trái sầu riêng khi già, phần cuống sẽ phù lên và thắt lại rõ rệt, tim cuống có vòng tròn màu vàng đậm.
Tuy nhiên, cách này chỉ áp dụng được khi quả đã lìa cành, nên việc giám định chất lượng trái còn trên cây cần tài của người “gõ”. Nói rồi, anh leo tót lên cây, rút con dao nhỏ ra trở ngược cán lại gõ vào trái sầu. Vừa gõ anh vừa dí sát tai để tập trung nghe âm thanh. Tỏ vẻ hài lòng, anh quay ngược đầu dao cắt một phát, quả sầu đã nằm gọn trong tay ném xuống đất cho đồng đội.
Khi gõ, cần tập trung cao độ để lắng nghe
Nhè nhẹ gõ quả sầu, anh Tư tiết lộ: Nếu gõ mà nghe tiếng kêu “bịch bịch hay bộp bộp” cán dao không dội, nghĩa là sầu riêng đã già; còn gõ mà nghe chát, đanh cứng như “coong coong hay boong boong”, đầu gai hay bị toè chứng tỏ độ tuổi sầu chưa tới. Sầu chín múi, vỏ thường teo lại nên gõ sẽ nghe tiếng bộp bộp. Quả sầu đủ tuổi để cắt là từ 8 tuổi trở lên khi cắt xuống để tự nhiên vẫn chín, nếu chưa đủ tuổi thì phải dùng thuốc ủ chín. Khoảng cách giữa 7 tuổi và 8 tuổi rất mong manh, do đó, các thợ thường gõ hai vị trí là phần cuối và giữa trái sầu để kiểm tra.
Sầu riêng thường chín từ dưới lên nên 7 tuổi đã phát ra tiếng kêu bộp bộp nhưng khi gõ ở giữa hộc thì âm thanh vẫn còn đanh lắm. Khi gõ, phải tập trung cao độ để nhận ra sự khác nhau giữa các tiếng kêu.
Kết luận:
Phân biệt sầu riêng kể ra, chỉ vài gạch đầu dòng, còn ngoài đời, anh Tư phải mất vài năm thử nghiệm. Anh theo nghề “gõ” sầu riêng từ năm 20 tuổi, bắt đầu từ việc thu gom sầu riêng, mới được đến độ thuần thục như thế.
Tuy nhiên, qua câu chuyện của anh Tư “gõ”, chúng ta cũng một phần nào hiểu biết thêm về cách nhận biết sầu riêng chín cây phải không?
Để lại bình luận phía dưới nếu bạn có bất kỳ thắc mắc gì nhé.
